کلسیم سولفات (به انگلیسی: Calcium sulfate) با فرمول شیمیایی CaSO۴ یک ترکیب شیمیایی با شناسه پابکم ۲۴۹۲۸ است. که جرم مولی آن ۱۳۶٫۱۴ g/mol میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، جامد سفید است.در حالت طبیعی، سولفات کلسیم تصفیه نشده، سنگ سفید بلورین شفاف است.
این محصول بطور طبیعی در معادن گچ استخراج شده و در کارخانجات گچ طی حرارت دهی به گچ ساختمانی و انواع دیگر محصولات گچی تبدیل میگردد.
منبع: دانشنامه ویکی پدیا
خلاصه ای از مشخصات این ماده در جدول زیر موجود میباشد.
نامهای دیگر | |
شناساگرها | |
---|---|
CAS | 10034-76-1 (hemihydrate), 10101-41-4 (dihydrate) |
پابکم | 24928 |
کماسپایدر | 22905 |
UNII | E934B3V59H |
ChEBI | CHEBI:31346 |
شماره RTECS | WS6920000 |
Jmol-3D images | Image 1 |
خصوصیات | |
فرمول شیمیایی | CaSO4 |
جرم مولی | 136.14 g/mol (anhydrous) 145.15 g/mol (hemihydrate) 172.172 g/mol (dihydrate) |
شکل ظاهری | white solid |
بوی | odorless |
چگالی | 2.96 g/cm3 (anhydrous) 2.32 g/cm3 (dihydrate) |
دمای ذوب | 1460 °C (anhydrous) |
محلول در آب | 0.21g/100ml at 20 °C (anhydrous)[۲] 0.24 g/100ml at 20 °C (dihydrate)[۳] |
محصول حلالیت، Ksp | 4.93 × 10-5 (anhydrous) 3.14 × 10-5 (dihydrate) |
محلول در گلیسیرین | slightly soluble (dihydrate) |
اسیدی (pKa) | 10.4 (anhydrous) 7.3 (dihydrate) |
ساختار | |
ساختار بلوری | دستگاه بلوری راستلوزی |
ترموشیمی | |
-1433 kJ/mol[۴] | |
107 J·mol−1·K−1 [۴] | |
خطرات | |
برگه دادههای ایمنی ماده | ICSC 1589 |
EU Index | Not listed |
لوزی آتش | |
دمای اشتعال | Non-flammable |
ترکیبات مرتبط | |
کاتیونهای دیگر | |
مرتبط با desiccant | |
ترکیبات مرتبط |
گَچ
سنگ گچ کلسیم سولفات آبدار طبیعی است و در چندین فرم بلوری یافت میشود که در داشتههای خاکی پوسته جامد کره زمین به فرم قشرهای نسبتاً ضخیم و کلفت فراوان است که آن را از دل زمین بیرون میآورند و مورد بهکارگیری قرار میدهند.
گچ را پس از استخراج از معدن مانند آهک به کوره میبرند و تا دمای نزدیک به ۱۸۰ درجه سانتیگراد گرما میدهند تا شماری از مولکولهای آب تبلورش را از دست بدهد وبه فرم گچ قابل بهکارگیری به عنوان مصالح ساختمانی و قالب گیری درآید. معمولاً گچ را با آسیابهای مخصوص به صورت پودر در می آورند و در کیسه ها یا به صورت فله به فروش می رسد . پودرهای گچ مرغوب باید کوچکتر از 0.15 میلی متر باشد . در اکثر موارد ترکیب گچ و آب خالص برای کاربدهای مختلف استفاده می شود هر چند در موارد نیاز با اضافه کردن مقداری مواد مختلف می توان زمان سفت شدن آن را کاهش داد . مثلاً با اضافه کردن 1% نمک طعام به مخلوط گچ و آب زمان سفت شدن آن زیاد می شود و اگر میزان نمک بیش از 4 درصد شود زمان سفت شدن زیاد می شود ( تا 30 دقیقه ) .
2CaSO4 · 4H2O → 2CaSO4 · H2O + 3H2O (به صورت بخار متصاعد میشود).
رنگ گچ به فرم طبیعی سفید بوده و ممکن است به دلیل ناخالصیهای مواد آلی رس و اکسید آهن به رنگهای خاکستری، خاکستری مایل به آبی، صورتی یا زرد دیده شود. سنگ گچ دارای سیستم تبلور منوکلینیک، وزن مخصوص ۳۲/۲ و سختی ۵/۱ تا ۲ میباشد. ژیپس مورد بهکارگیری با سنگ گچ به فرم تودهای بلوریشده که به فرم دانههای ریز و درشت است؛ در اسید کلریدریک و آب گرم به فرم محلول در میآید. سنگ گچ خالص دارای ۹/۲۰ درصد آب ترکیبی و ۶/۴۶ درصد SO3 و ۵/۳۲ درصد CaO است.
خلوص سنگ گچ بر پایه درصد کانی ژیپس در آن تعریف میشود. بر پایه انجمن استاندارد مصالح آمریکا (ASTM) دستکم خلوص مورد نیاز برای سنگ گچ در مواد صنعتی ۷۰ درصد ژیپس است در صورتی که بیشتر سنگ گچهای تجارتی و بازرگانی دارای ۷۵ تا ۹۰ درصد خلوص میباشند. نا خالصیهای موجود در سنگ گچ بیشتر شیل، رسها و کربنات کلسیم است و گاهی بازمانده کنشها و فعالیتهای حیاتی نیز در آن دیده میشود.
این واژه از فارسی میانه gač است که ریشهٔ نهایی آن نامعلوم است، ولی با واژههای اکدی gaṣṣu، آرامی gaṣṣā، عربی جصّ، لاتین gypsum، و یونانی باستان gýpsos مرتبط است.
پرلیت
با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تاثیر آن در صنعت ساختمان، امروزه استفاده از مصالح مدرن و جدید جایگاه خاصی در این صنعت پیدا کرده است . پرلیت یکی از موادی است که سالهای قبل توسط کشور های پیشرفته شناسائی شده و در صنایع مختلف از جمله ساختمان بکار گرفته شده است. روی آوردن به استفاده از پرلیت در صنعت ساختمان دارای اهمیت و ویژه گیهای منحصر به فرد است و از این رو میتوان کاربرد پرلیت در ساختمان را به سه دسته زیرتقسیم بندی نمود.
الف ) سبک سازی
ب) عایق حرارتی و صوتی
ج) مصارف دیگر
الف) سبک سازیساخت بلوک های سبک ساختمانی با کیفیت بالاتر از هر ماده دیگری برای تهیه بتن سبک و مطابق بالاترین استانداردهای جهانی، پارتیشن های گچی پرلیتی سبک، استفاده در دیوارهای دوجداره (سیستم پوشش دیوارها) و پشت بامها، دیوارهای غیر حمال، کف اتاقها جهت کاهش بار مرده، افزایش عایق کاری ساختمان و کاهش مصرف هزینه های انرژی، آجر نسوز، ورقهای نسوز، عایق پرلیتی جهت جایگزینی به جای یونولیت و پلی اورتان، آجرهای پرلیتی، پلاستر پرلیت محصولاتی را که میتوان از پرلیت منبسط شده برای صنایع ساختمان تولید نمود بشرح زیر است.
بتن آماده(مخلوط سیمان پرتلند و پرلیت منبسط شده) برای انواع احتیاجات ساختمانی، برای استفاده در ملاتها، تهیه بتنهای پرلیتی، برای روکاری ساختمانها، حمامها و استخرهای سرپوشیده و غیره .1 اندود آماده که از مخلوط پرلیت و گچ حاصل میشود و برای جایگزینی کاهگل در ساختمانها که استفاده از آن در ساختمانها به کمک پمپ و یا مالیدن بر روی دیوار اعمال میشود و سرعت کار و صرفه جویی در تعداد کارگر در این روش، قابل قیاس با روشهای سنتی نیست، این ماده از نظر عایق بندی صدا و حرارت نیز بر مصالح سنتی ترجیح داده میشود .2 تهیه پرلیت مخلوط با مواد قیری برای پوشش سقفها .3 تهیه محصولات پرلیتی برای عایق بندی لولههای آب گرم وسرد .4 تهیه پرلیت منبسط شده برای کف اتاقها.ب) عایق حرارتی و صوتی پرلیت را میتوان به نسبتهای مختلف با گچ مخلوط کرد و از آن قطعههای سبک وزن تهیه کرد. ملات پرلیت از ملات گچ سبکتر ، هدایت گرمایی آن کم و جذب صدای آن بیشتر است. صفحات پرلیتی را به کمک پرلیت و یک ماده چسباننده نظیر گچ و سیمان میتوان تهیه نمود. این صفحات وزن کم دارند و به عنوان عایقهای خوب حرارتی و صوتی بکار میروند. صفحات جذب صدا ، از مخلوط پرلیت و آزبست پرس شده تهیه میگردند معمولاً بسته به نوع و درجه حرارت عایقی از پرلیت منبسط با دانه بندی های 0.5 تا 1 و 1 تا 4 میلیمتر استفاده می شود. از آنجایی که پرلیت یک عایق خارق العاده بوده و وزن سبک داشته و در مقابل آتش سوزی ،پوسیدگی و موریانه زدگی مقاوم می باشد ، از آن به شرح زیر استفاده می شود.
1-عایق سبک و پرکننده - سیمان پورتلند و خمیر یا پلاستر سنگ گچ
2-عایق زیر طبقات - عایق کردن سقف ها
3-آستر شومینه - ضد حریق نمودن
4-بلوک ها - عایق نمودن لوله ها
سیمان پورتلند و پلاستر سنگ گچ
از پرلیت می توان به عنوان ماده ای متراکم کننده و تقویت کننده سیمان پورتلند و پلاستر سنگ گچ در مصارف خارجی و مقاوم نمودن تیرها و ستون ها در مقابل حریق استفاده نمود. سابقاً پلاستر از مخلوط سنگ گچ و شن ساخته می شد. اما مشکلی که در پلاستر شنی دیده می شد این بود که در آتش، شن ها منفجر شده و ترک خورده و به آسانی تخریب می شدند. اما به عکس پلاستر پرلیتی محصولیست که در حین سبکی، ضد حریق کامل می باشد.
عایق زیر طبقات
چرا از پرلیت در عایق سازی استفاده می شود؟ عایق زیر طبقات پرلیت، عایقی غیر آلی بوده که فساد نیافته و به آسانی مشتعل نشده و محلی مناسب برای اسکان موریانه ها نمی شود. ار آنجائی که PH آن خنثی است، در لوله کشی ها و سیم کشی های الکتریکی که در زیر طبقات انجام می شود خوردگی و سایش نیافته و به میزان زیادی انتقال صدا از یک طبقه به طبقات دیگر و از طبقه به دیوارها و از سیستم لوله های زیر طبقات را کاهش می دهد. در مواردی که پرلیت به عنوان عایق زیر طبقات مورد استفاده قرار می گیرد از مواد دفع کننده آب و کاهنده گرد و غبار که به طور خاص بدین منظور تهیه شده اند ، استفاده میشود. از آن در: طبقات سیمانی، طبقات آسفالتی، طبقات تخته ایی، استفاده می شود.
عایق نمودن سقف
از مخلوط پرلیت و سیمان پورتلند با آب ، عایقی سبک و محکم بدست می آید که از آن برای عایق نمودن سقف ها پاگرد طبقات ، سازه های سبک و بسیاری از موارد دیگر استفاده می شود.
مزایای عایق نمودن سقف توسط پرلیت
- ضد حریق
- بالا رفتن درجه مقاومت در برابر حریق
- سبک و دوام طولانی
- کاهش انتقال صدا
- عایقی فوق العاده
- داشتن شیب برای دفع باران یا برف
وزن سبک
وزن آن چیزی در حدود 60% کمتر از پلاستر شنی می باشد
عایق گرمایی
مقاومت گرمایی آن چهار برابر بیشتر از پلاستر شنی می باشد بنابراین در سیستم های تهویه مطبوع نیز بدلیل این خاصیت مهمش (صرفه جویی) استفاده می شود
مقاومت در برابر آتش
ضدحریق و ضدسمی بودن آن چیزی درحدود 8 ساعت مقاومت در برابر حریق با حداقل وزن و ضخامت است
کاهنده میزان آلودگی صوتی
ساختار مشبک آن ، امکان بازتاب صوتی را به حداقل رسانده و با جذب صدا میزان انتقال صدا میان بخشها را به حداقل می رساند
سولفات کلسیم در طبیعت به صورت ژیپس 2H2O و CaSO4 یافت میشود. انیدریت مصارف بسیار محدود دارد، در صورتی که مصارف ژیپس بسیار گسترده است. بطور کلی این دو کانی در شرایط تبخیری بوجود میآیند. انیدریت به دلیل حلالیت بالا و تبدیل شدن به ژیپس بندرت در سطح زمین یافت می شود.
امروزه محل اصلی رسوبگذاری سولفات دریایی ، جایی که بخش اولیه تشکیل ژیپس – انیدریت را می توان مشاهده کرد، در مناطق بالای بین جزر و مدی و بالای جزر و مدی قرار دارد. ژیپس به صورت جابجایی در رسوبات به فرم بلورهای صفحهای ، گل سرخی ، سلنیت و ماکلدار با اندازه کمتر از 1 میلیمتر تا بیش از 25 سانتیمتر رسوب میکند. انیدریت همچنین به صورت لایههای نازک یا طبقاتی از ندولهای در هم آمیخته در بیشتر قسمتهای به سمت خشکی سبخاها رسوب میکند.
تشکیل انیدریت به یک آب و هوای خشک با درجه حرارت متوسط سالیانه بالا (بالای 22 درجه سانتیگراد) و درجه حرارت فصلی بیش از 35 درجه نیاز دارد. در جایی که آب و هوا کمی خشک باشد، آنگاه ندولهای اولیهای از بلورهای ژیپس ممکن است در داخل رسوب تشکیل شود.
بلورهای ژیپس میتواند در کف دریاچهها ، مردابها و فلاتهای کم عمق اطراف حوضههای تبخیری با اشکال بلوری متنوع ، برخی تماشایی و خیلی بزرگ (تا 7 میلیمتر!) ، ته نشین شود. این ژیپس سلنیتی معمولا بطور عمودی ، تقریبا مانند علف ، به صورت منفرد (منشوری) ، ماکلدار (دم چلچلهای) و بلورهای شکافدار رشد میکند و به علت وجود ناخالصیهای ارگانیکی ، سطوح بلوری انحنادار نیز فراوان است.
لایههایی از این بلورهای ژیپس ، معمولا یک بافت پنجهای مشخصی هستند (شبیه برگ نخل). مخروطهای ژیپسی ، ساختمانهای به شکل کلم و گنبد نیز یافت میشود. لامینههای نازک رس ، ژیپس تخریبی در اندازه سیلت و پلوئیدها در داخل لایههای ژیپسی رشد کرده در کف ، فراوانند و افقهای استرومالیتی نازک نیز ممکن است وجود داشته باشد.
ایندیتهای لامینهای (یا ژیپس) ، از تناوب لامینههای سولفات نازک یا لامینهای با ترکیب مختلف که معمولا کلسیت و کلسیت غنی از مواد آلی است، تشکیل شدهاند . لامینههای نازک ژیپس – ایندریت در نمک طعام نوعی از نمک طعام است. زوجهای انیدریت - کلسیت و انیدریت - مواد آلی بطور تیپیک کمتر از چندین میلیمتر ضخامت دارند، و لیکن ممکن است توالیهایی با صدها متر ضخامت را تشکیل دهند. بلورهای سولفات ، معمولا خیلی ریز (1 تا 10 میکرون) هستند و احتمالا در سطح لایههای توده آب در حال تبخیر ته نشین میشوند.
بعد از اینکه ژیپس – انیدریت (در زیر آب یا در خشکی) رسوب کردند، ممکن است حمل شده و مجددا رسوب نمایند. یا اینکه توسط باد ، امواج ، فرآیندهای جریانی مجددا به حرکت درآمده و رسوبات تبخیری را تشکیل دهند. حرکت مجدد ژیپسهای بین جزر و مد – بالای جزر و مدی سولفاتهای بالامینه مورب وریپلدار ، کنگلومراهای درون سازندی از قطعات بلوری ژیپس و استرومالیتهای ژیپسی (در جایی که دانههای آواری توسط پوششهای موجودات میکروسکوپی به تله افتادهاند) را ایجاد میکند.
بالا آمدن توالی انیدریتی (شاید مدت زیادی بعد از تشکیل و آنها) و تماس با آبهای شیرین زیرزمینی نزدیک سطح زمین باعث تشکیل ژیپس ثانویه میشود . عقیده بر اینست که ژیپسهای رشتهای، تحت فشار رگههای پر شده از آب که در اثر شکستگی هیدرولیکی بوجود آمده اند، رشد کرده اند. با این وجود منشا ژیپس مشخص نیست. یک نظر بر اینست که آنها از نظر حجم افزوده شده سولفاتهای حاصل از آبگیری انیدریت سرچشمه گرفتهاند در حالیکه نظر دیگر این است که ژیپس از آبهای درون حفرهای غنی از سولفاتهای باقیمانده نتیجه شدهاند.
مصارف ژیپس عبارتند از : پوشش داخلی ساختمان ، گچبری ، قالبهای ریخته گری دندان و جواهرات ، همچنین در تهیه سیمان و کشاورزی. ژیپس در صورتی که حرارت داده شود به تدریج آب خود را از دست میدهد و به گچ تبدیل میشود (1/2H2O و CaSO4). گچها را به دو نوع آلفا و بتا تقسیم مینمایند. گچ آلفا در اتوکلاو و در فشار و حرارت حدود ْ97C تولید میشود، در صورتی که گچ بتا در دمای 100 درجه سانتیگراد بدست میآید.
گچ نوع بتا به دلیل حلالیت بالا و زمان گیرش کوتاه به مصارف ساختمانی میرسد. قسمت اعظم گچ به عنوان پوشش داخلی ساختمانها مصرف میشود. گچ آلفا به دلیل زمان گیرش طولانی و حلالیت کم به عنوان قالب در دندان سازی ، مجسمه سازی و جواهرات استفاده میشود.
منبع: دانشنامه آزاد رشد
Semnan gypsum plaster Company manufacturer of the best gypsum plaster in Iran
Products:
1 . Type 1 plaster - 30 KG (For Export) - the best Type of semnan plaster - superficies plaster
2 . Type 2 plaster - 30 KG (For Export)
3 . Type 3 plaster - 40KG (For Export)
4 . Type 4 plaster - 40 KG
5 . Type 5 plaster - 37 KG
6 . Type 6 plaster - 30 KG (For Export) - mironized plaster
7 . Gipton plaster (For Export) - the best gypsum plaster
8. Siva alci - 30 KG
9.Saten Perdah alci - 30 KG
-------------------------------------------------------------------------------------
Address: Semnan - 20 km Road Firoozkooh
E-mail : info@semnangach.ir